شستوشوی بطری‌ و ضدعفونی کردن دستگاه پرکننده با اوزون

شستوشوی بطری‌ها، از نخستین کاربردهای اوزون در صنعت بود. این گاز به عنوان جایگزین، توجهات بیشتری را نسبت به مواد شیمیایی و حرارت به خود معطوف کرده بود. امروزه، گاز اوزون به صورت گسترده و جدایی‌ناپذیر در فرایند شستوشو و ضدعفونی کردن بطری‌ها و دستگاه‌های پرکننده به کار گرفته می‌شود.

شست‌وشوی بطری با اوزون

در مواردی که بطری‌های غیر استریل با آب جو، سودا و یا آب پر می‌شوند، سطح داخلی بطری و یا قوطی نیاز به ضدعفونی و پاستوریزه شدن دارد. این موضوع، به خصوص در مورد بطری‌های بازیافتی که به صورت استرلیزه عرضه نمی‌شوند، حائز اهمیت است.

اوزون در مقابل مواد شیمیایی

علی‌رغم آنکه استفاده از مواد شیمیایی ضد‌عفونی کننده‌ ، مانند اسید پراستیک و یا هایپوکلریت، در صنعت تولید نوشیدنی‌ها رایج است، چنین موادی، پس از اتمام فرایند، پسماندی از خود به جای می‌گذارند که ناگزیر بر طعم و کیفیت محصول، موثر است. مواد شیمیایی، با شست‌وشو از بین می‌روند اگرچه که این عمل ممکن است به صورت طبیعی، ذرات و میکروارگانیسم‌های نامطلوبی در آب عرضه‌شده ایجاد کند. بهره‌گیری از اوزون برای شست‌وشوی بطری و قوطی، این مشکلات باالقوه را حل خواهد نمود.

اوزون، تاثیرگذارترین ضدعفونی‌ کننده‌ی تجاری‌شده برای استفاده در صنعت است و از این روی، در غلظت‌های بسیار پایین جهت پاک‌سازی سریع سطوح بطری‌ها به کار گرفته می‌شود. در ضمن، این گاز، هیچ ماده‌ی شیمیایی جانبی را باقی نگذاشته و بدین ترتیب خطر ایجاد فساد و ضایعات را از بین می‌برد.

اوزون در مقابل حرارت

در بسیاری از موارد، بطری‌ها و قوطی‌ها تا دمای 100 درجه‌ی سانتی گراد (212 فارنهایت) به مدت چند دقیقه پاستوریزه شده و سپس با نوشیدنی پر می‌شوند. چنین فرایندی، منجر به غیر فعال‌سازی میکروارگانیسم‌های ناخواسته می‌شود. باکتری و سایر میکروب‌ها عامل اصلی فساد هستند. علی‌رغم آنکه حرارت، روشی موثر برای ضمانت کیفیت محصول است، این امکان وجود دارد که بر طعم و رایحه‌ی مد نظر آن تاثیر نامطلوب بگذارد. اوزون جایگزینی ارائه می‌دهد که نوشیدنی را بدون استفاده از مواد شیمیایی و یا حرارت حفظ می‌نماید. از آنجا که اوزون در سرما به کار گرفته می‌شود، عملیات بر پایه‌ی آن در مقایسه با پاستوریزاسیون که انرژی بالایی می‌طلبد، از منظر اقتصادی بسیار به صرفه‌تر است.

کاربرد عملی

غلظت اوزون و زمان پاک‌سازی باید به صورت مناسبی هنگام شست‌وشوی بطری، بررسی شود. زمان و غلظت که با مقدار CT در دقیقه و mg/L ارجاع داده می‌شود، جهت غیر فعال‌سازی باکتری‌های باالقوه‌ی داخل بطری‌ها و یا آب عرضه‌شده، بستگی به انواع میکروارگانیسم‌ها دارد. به طور معمول غلظت واقعی اوزون حین کاربرد به منظور دستیابی به نتیجه‌ی اثربخش با حداقل 3 کاهش لگاریتمی در قارچ‌ها، باکتری‌ها و تک‌سلولی‌ها ( یعنی مقدار آنها یک هزارم شود)، نباید از 1 ppm تجاوز کرده و همچنین نباید کمتر از 0.2 تا 0.4 ppm باشد. اوزون محلول، از طریق نازل درون بطری پاشیده شده و به سرعت به حالت طبیعی خود یعنی اکسیژن باز می‌گردد ضمن اینکه سطح اکسیژن را از حدی که به صورت عادی در آب شیر معمولی یافت می‌شود، بالاتر نمی‌برد.