ضد عفونی هوا و محیط با ازن
میکروارگانیسمها در مکانهای مختلف، سبب ایجاد مشکل میشوند. باکتریهایی که در کلینیک ها یا بیمارستان ها هستند، میتوانند منجر به شیوع بیماری های خطرناکی شوند. ازن در غلظتهای پایین، قادر است به عنوان یک ضدعفونی کنندهی شیمیایی جهت از بین بردن باکتریها و ویروسها به کار گرفته شود. همانطور که در شکل زیر قابل مشاهده است، زمان تماس، بسته به سطح غیرفعال سازی مطلوب، قابل تغییر میباشد. در نمودار زیر محور عمودی لگاریتمی است. یعنی عدد 1 نشانگر کاهش پاتوژن ها به میزان 0.1 حالت اولیه، عدد 2 نشانگر کاهش پاتوژن ها به میزان 0.01 حالت اولیه، عدد 3 نشانگر کاهش پاتوژن ها به میزان 0.001 حالت اولیه و… است.
برای بسیاری از کاربردها، یک کاهش 99.99 درصدی از باکتریها (برابر با 4 کاهش لگاریتمی) کافی است؛ این محلول به آسانی جهت فراهمسازی سطوح بالاتری از غیرفعال سازی قابل تطبیق میباشد تا به این ترتیب حتی اسپورهای باکتریایی را نیز نابود کند. شکل بالا در پاکسازی فضای محیط و مجاری تهویه، کاربرد دارد؛ ما از ازن در صنایع غذایی و یا نگهداری مواد غذایی، به منظور محدود کردن انتشار میکروارگانیسمهای موجود در هوا، بهره میبریم.
اسپورهای باکتریایی ساختار های بسیار مقاوم و خفته هستند یعنی هیچ فعالیت متابولیکی ندارند. این ساختارها در پاسخ به شرایط نامساعد محیطی ایجاد می شوند. آنها به بقای ارگانیسم ها در شرایط نامطلوب محیطی کمک می کنند. اما نقشی در تولید مثل ندارند.
در کاربردهای غذایی، انتقال میکروارگانیسمها به داخل کارخانه یا انبار، سبب سرعتبخشی به ایجاد کپک در ماده میشود اما با مقدار کمی اوزون، فرایند رشد کپک بدون هیچ آسیبی به غذا، به آسانی برای چندین روز به تعویق میافتد. علاوه بر آن در صنایع لبنی، تجهیزات مربوطه توسط اوزون ضدعفونی شده که باعث عملکرد بهتر و حذف نیاز به ضدعفونیکننده های شیمیایی مضر خواهد شد.
تاثیر اوزون بر توتفرنگیها، میتواند ماندگاری آنها را بیش از 2 برابر افزایش دهد.
بر خلاف صنایع غذایی که عمدتا در آن، اتاقها به هیچ عنوان ضدعفونی نمیشوند، در بیمارستانها، ملزومات بهداشتی شدیدی وجود دارد و پاکسازیهای مکرری برای کاهش انتشار پاتوژنها به کار گرفته شده که معمولا با تمیز کردنهای چندبارهی سطوح به وسیلهی ضدعفونی کنندههای شیمیایی انجام میشود. اگر چه این روش قدیمی موثر واقع میشود، اما ثابت شده است که فرایند پاک و ضدعفونی سازی بر اساس دستورالعملهای قدیمی، نتایج بهینه و قابل انتظاری در پی ندارد. عدم موفقیت چنین عملکردهایی، میتواند به دلیل تفهیم اشتباه و انحراف از پروتکل پاکسازی، پاک نکردن تمام سطوح، رقیق کردن نادرست مادهی پاککننده (چه با استفاده از دستگاه و چه توسط فرد) باشد. چنین تعارضاتی در بیمارستان، احتمال انتشار پاتوژن میان محیط و بیماران را افزایش میدهد. فناوریهای غیرتماسی اتوماتیک، گزینههای مناسبی جهت بهبود روشهای پاکسازی میباشند چرا که مرحلهی جدید دیگری به آن میافزایند.
فناوریهای غیرتماسی شامل بهرهجویی از لامپهای فرابنفش و مواد شیمیایی پخششده به شکل آئروسل (سوسپانسیون کلوییدی ذرات جامد یا مایع پخش شده در گاز) و یا گاز میباشد که سبب غیرفعال سازی میکروارگانیسمها میشود. در قیاس با سایر روشهای جهت ضدعفونی کردن هوا، اوزون به شکلی کارآمد، قادر به پاکسازی حجمهای بالایی از هوا و خنثی کردن میکروارگانیسمهایی مانند ویروس است. موارد ذکر شده نشان میدهد که اوزون گزینهای ایدهآل برای کاربردهای پزشکی (به عنوان مثال بیمارستانها و یا اتاقهای انتظار پزشکان) میباشد. از این رو، یک عامل مهم که در آن صرفهجویی میشود، زمانی است که مواد پاککننده میتوانند به شکلی موثر پاتوژن ها را غیرفعال کنند.
نمودار چنین نشان میدهد که زمانهای تماس، بسیار متغیر هستند؛ سیستمهای پاکسازی بر پایهی اشعهی فرابنفش، معمولا پنجرهی زمانی بسیار کوتاهی برای تابش دارند و بنابراین لازم است که مقدار زیادی از انرژی صرف شده تا غیرفعال سازی به میزان کافی در این زمان کوتاه تضمین شود. پاک کردن با محلول مخصوص نیز به دلیل زمانی که برای خشک شدن سطوح نیاز است، محدود میشود در حالی که اوزون هجوم به باکتری را تا زمانی که به صورت طبیعی تجزیه شده و یا از بین برود، ادامه میدهد. این مسئله به شکل قابل توجهی منجر به صرفهجویی انرژی توسط اوزون میشود.
ازن در محل تولید میشود و بنابراین نیاز به منابع اضافی برای رسیدگی و نگهداری مواد شیمیایی خطرناک، حذف میشود. علاوه بر آن، هیچ گونه پسماند شیمیایی بعد از تصفیه با اوزون باقی نمیماند چرا که اوزون خود به صورت طبیعی به اکسیژن تجزیه میشود. از منظر کاربرد، پخش اوزون به صورت گاز، آن را قادر میسازد تا به نقاط و سطوحی که پاک و ضدعفونی کردن آن دشوار است، دسترسی داشته باشد. مطالعات نشان داده اند که غلظتهای کمی از اوزون، ظرفیت غیرفعال کردن باکتریها و ویروسهای پوششدار را از طریق واکنش با اسیدهای چرب اشباعنشده در غشای پلاسما، پروتئینهای سطحی شاخص و DNA دارد. با این حال، جهت مقابله با ویروسهای پایدار و تخمهای باکتریها، غلظتهای بالایی از اوزون همراه با رطوبت هوا به مدت چندین ساعت لازم است.
در یک کلینیک استفاده از اوزون ساز میتواند باعث شود که احتمال انتشار پاتوژنها به هنگام ورود بیماران جدید به اتاقهایی که پیشتر اشغال شده، کاهش یابد. همچنین این امکان وجود دارد که پس از روشهای پاکسازی قدیمی، از اوزون جهت کاهش احتمال انتشار بیماری ناشی از مایعات عفونی باقیمانده از بیمار قبلی، بهرهجویی شود.
بسته به نیاز مصرفکننده، زمان اعمال اوزون و غلظت آن، قابل تطبیق بوده تا کاهش لگاریتمی مطلوب حاصل شود. پس از تصفیه، یا اوزون به صورت طبیعی در طول چندین ساعت به اکسیژن تجزیه شده و یا با استفاده از نابودکنندههای اوزون، فرایند تجزیه به شکل قابل توجهی شتاب میگیرد.
در مورد کلینیکهایی که در طول شب بسته هستند، ضد عفونی هوا با ازن میتواند برای اتاقهای انتظار، راهروها و دستشوییها زمانبندی شود و به این ترتیب فرصت زیادی برای از بین رفتن اوزون پیش از ورود اولین کارمند فراهم شود.
برای اتاقهای جراحی و یا سایر فضاهایی که نیاز به کاهش لگاریتمی برابر با 6 (99.9999%) از باکتریها، ویروسها و یا حتی هاگها وجود دارد، استفاده از غلظتهای بالای اوزون در یک اتاق در بسته برای چندین ساعت ضروری است. شروع فرایند پاکسازی و اطلاعات مربوط به زمان باقیمانده، در یک تابلو بیرون از اتاق نمایش داده میشود. هنگامی که زمان تعیینشده به پایان برسد، اوزون توسط یک نابودکننده، از بین میرود.
دیدگاهتان را بنویسید